Hà Nội Nỗ Lực Chuyển Đổi Sang Giao Thông Xanh

Các đại biểu tham dự tọa đàm về bảo vệ môi trường và sức khỏe người dân Thủ đô. Ảnh: Dương Đức

Báo cáo từ Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội cho thấy, ô nhiễm không khí tại thành phố chủ yếu xuất phát từ khoảng 7 triệu xe máy và 800.000 ô tô chạy bằng xăng dầu. Ngoài ra, bụi đường từ lốp xe và các hoạt động công nghiệp cũng góp phần làm gia tăng tình trạng ô nhiễm. Để giải quyết vấn đề này, thành phố cần có những biện pháp chuyển đổi sang phương tiện giao thông xanh.

Ông Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Hội Không khí sạch Việt Nam, đã chỉ ra rằng chất lượng không khí ở nội đô đang ở mức báo động. Ông nhấn mạnh rằng tình trạng ô nhiễm không chỉ không giảm mà còn có xu hướng gia tăng qua các năm.

“Ô nhiễm không khí là một vấn đề nghiêm trọng mà Hà Nội đang phải đối mặt”, ông Tùng cho biết.

Ông Hoàng Dương Tùng phát biểu tại tọa đàm. Ảnh: Dương Đức

Ngày 12-7 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành một chỉ thị quan trọng nhằm chỉ đạo các bộ, ngành và địa phương thực hiện các biện pháp cấp bách để ngăn chặn ô nhiễm môi trường. Chỉ thị này đề ra nhiều giải pháp cho Hà Nội, đặc biệt trong lĩnh vực giao thông đô thị và xử lý chất thải.

Ông Hoàng Văn Thức, Cục trưởng Cục Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, cho rằng các chỉ đạo trong chỉ thị này là cần thiết và toàn diện.

Phó Chủ tịch UBND thành phố Dương Đức Tuấn cho biết, Hà Nội đang hướng tới việc xây dựng một đô thị văn minh, hiện đại, trong đó bảo vệ môi trường là một yếu tố quan trọng.

Ông Dương Đức Tuấn phát biểu tại tọa đàm. Ảnh: Dương Đức

Ông Tuấn cũng nhấn mạnh rằng tình trạng ô nhiễm môi trường đang ở mức nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng. Thành phố đã thực hiện nhiều biện pháp để giảm thiểu ô nhiễm, nhưng kết quả vẫn chưa đạt được như mong đợi.

Hà Nội hiện có khoảng 8,5 triệu dân và hơn 8 triệu phương tiện giao thông cá nhân, trong đó có 1,1 triệu ô tô và 6,9 triệu xe máy. Đặc biệt, khu vực vành đai 1 có tới 450.000 xe máy, trong khi dân số thường trú chỉ khoảng 600.000 người. Khoảng 70% phương tiện là xe cũ, không đạt tiêu chuẩn khí thải, gây khó khăn trong việc kiểm soát ô nhiễm.

Chỉ thị 20 đã nêu rõ các nhiệm vụ cấp bách nhằm kiểm soát ô nhiễm, trong đó có việc quản lý chặt chẽ hoạt động của phương tiện giao thông cá nhân.

Các khu vực phát thải thấp sẽ được kiểm soát nghiêm ngặt, chỉ cho phép các phương tiện đạt tiêu chuẩn khí thải hoặc sử dụng nhiên liệu sạch hoạt động. Dự kiến, từ 1-7-2026, xe máy chạy xăng sẽ bị ngừng lưu hành trong các khu vực này, và từ 1-1-2028, ô tô cá nhân cũng sẽ bị hạn chế trong một số khung giờ nhất định.

Hà Nội cũng đang triển khai chương trình phục hồi môi trường cho các dòng sông đô thị như Tô Lịch, Kim Ngưu, Nhuệ, Đáy, Tích, đồng thời kiểm soát chất thải rắn và chất thải độc hại tại khu vực trung tâm.

Phát triển giao thông công cộng để giảm áp lực cho xe cá nhân

Các đại biểu tham dự tọa đàm về bảo vệ môi trường và sức khỏe người dân Thủ đô. Ảnh: Dương Đức

Để thực hiện Chỉ thị 20, Phó Chủ tịch UBND thành phố Dương Đức Tuấn cho biết Hà Nội sẽ đầu tư xây dựng mạng lưới trạm sạc và các bến đỗ hiện đại cho xe điện.

Trong tương lai, các khu đô thị mới sẽ được thiết kế với tiêu chuẩn hạ tầng cho phương tiện sạch, đồng thời đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy và tiêu chuẩn điện lưới.

Để giảm thiểu phương tiện cá nhân, Hà Nội sẽ tập trung phát triển giao thông công cộng, đặc biệt tại khu vực vành đai 1, nơi có 45 tuyến xe buýt, trong đó có 11 tuyến buýt điện. Thành phố đang tái cấu trúc hệ thống này với mục tiêu chuyển toàn bộ xe buýt sang năng lượng sạch vào năm 2030.

Thành phố cũng sẽ phát triển các phương tiện vận tải quy mô nhỏ như buýt mini và taxi điện, nhằm thay thế thói quen sử dụng xe cá nhân trong nội đô.

Hệ thống đường sắt đô thị cũng sẽ được mở rộng, với mục tiêu đạt 98 km vào năm 2030 theo Nghị quyết của Quốc hội.

“Chúng tôi đặt mục tiêu nâng tỷ lệ vận tải hành khách công cộng lên 35-40% vào năm 2030, đặc biệt là trong khu vực lõi đô thị”, ông Dương Đức Tuấn cho biết.

UBND thành phố dự kiến sẽ trình HĐND thành phố các nghị quyết chuyên đề vào tháng 9-2025 để thể chế hóa nội dung của Chỉ thị 20, tạo cơ sở pháp lý cho việc triển khai đồng bộ.

Ông Dương Đức Tuấn nhấn mạnh rằng việc chuyển đổi giao thông và kiểm soát ô nhiễm là một quá trình dài, cần sự tham gia của cả cộng đồng, doanh nghiệp và chính quyền.

“Đây không chỉ là trách nhiệm của Nhà nước mà còn là nhiệm vụ chung của toàn xã hội để tạo ra một môi trường sống tốt đẹp hơn cho Thủ đô”, ông Tuấn khẳng định.

Chuẩn hóa hệ thống vùng phát thải thấp trong năm nay

Hà Nội sẽ chuẩn hóa hệ thống vùng phát thải thấp vào quý III năm 2025. Ảnh: Dương Đức

Để giải quyết vấn đề ô nhiễm, Luật Thủ đô năm 2024 đã quy định rõ về tiêu chí và quy trình xác định vùng phát thải thấp, cũng như các chính sách hỗ trợ cho việc chuyển đổi phương tiện giao thông sang năng lượng sạch.

Chỉ thị 20 yêu cầu Hà Nội triển khai các biện pháp cấp bách như lập đề án về vùng phát thải thấp, phát triển mạng lưới giao thông công cộng đa phương thức và xây dựng chính sách khuyến khích người dân chuyển đổi sang phương tiện sạch.

Phó Chủ tịch UBND thành phố Dương Đức Tuấn cho biết, vào quý III-2025, Hà Nội sẽ chuẩn hóa hệ thống vùng phát thải thấp và kiểm soát theo các vành đai.

“Vành đai 1 sẽ được kiểm soát nghiêm ngặt với quy mô khoảng 31 km² và dân số khoảng 600.000 người. Sau đó, thành phố sẽ mở rộng ra vành đai 2 và 3, đồng bộ với Chỉ thị 20”, ông Tuấn chia sẻ.

Việc xác định vùng phát thải thấp sẽ bao gồm các nội dung liên quan đến kiểm soát phương tiện giao thông cá nhân, nhằm tạo lập một môi trường sống trong lành hơn cho người dân Thủ đô.