Nỗ lực đạt được 1 triệu căn nhà ở xã hội: Thách thức và Giải pháp

Trong bối cảnh nhu cầu nhà ở xã hội ngày càng tăng cao, việc hoàn thành mục tiêu xây dựng 1 triệu căn nhà ở xã hội trên toàn quốc trở thành một nhiệm vụ cấp bách. Diễn đàn này là nơi để các cơ quan quản lý, chuyên gia, nhà đầu tư và người lao động cùng nhau thảo luận và tìm ra những giải pháp hiệu quả nhằm thúc đẩy tiến độ thực hiện mục tiêu này.

Quang cảnh hội thảo. Ảnh: Hải Nguyễn

Tiến độ chậm và những rào cản lớn

Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, ông Phan Văn Anh, cho biết từ năm 2021 đến nay, cả nước đã triển khai 655 dự án nhà ở xã hội, trong đó chỉ có 103 dự án hoàn thành. Điều này chỉ đạt 15,6% so với mục tiêu đề ra trong Đề án phát triển nhà ở xã hội.

Ông nhấn mạnh rằng một số địa phương đã có những bước tiến đáng kể trong việc khởi công và hoàn thành các dự án, nhưng vẫn còn nhiều nơi thực hiện chậm hơn so với kế hoạch. Đặc biệt, việc giải ngân gói tín dụng ưu đãi 120.000 tỷ đồng cũng diễn ra rất chậm, gây khó khăn cho tiến độ thực hiện.

Trong hội nghị, nhiều ý kiến cho rằng hiện tại có ba vấn đề lớn cần giải quyết: pháp lý, nguồn vốn và quỹ đất.

Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Phan Văn Anh phát biểu. Ảnh: Hải Nguyễn

Ông Phạm Công Doan, Phó Tổng Giám đốc một công ty xây dựng, đã chia sẻ về dự án nhà ở xã hội tại khu thiết chế công đoàn ở Hà Nam. Dự án này được đầu tư bài bản với 4 tòa chung cư cao 14 tầng, cung cấp 906 căn hộ với diện tích từ 36-62 m², phù hợp với nhu cầu của người lao động có thu nhập thấp.

Tuy nhiên, ông Doan cũng chỉ ra rằng quy trình xét duyệt hiện nay còn phức tạp, gây khó khăn cho người lao động. Họ phải chứng minh nhiều điều kiện như chưa có nhà ở, thu nhập thấp và cư trú ổn định. Đặc biệt, lao động tự do gặp khó khăn trong việc xin xác nhận thu nhập, dẫn đến nhiều hồ sơ không được chấp nhận.

Người lao động tham dự hội thảo. Ảnh: Hải Nguyễn

Thêm vào đó, việc yêu cầu xác nhận từ địa phương nhiều lần cũng gây ra sự trùng lặp và kéo dài thời gian xử lý hồ sơ. Nhiều hồ sơ bị loại vì lý do không phù hợp với quy định, khiến người dân e ngại khi nộp hồ sơ, dẫn đến số lượng hồ sơ hợp lệ thấp và ảnh hưởng đến tiến độ phân phối căn hộ.

Đột phá cần thiết để thúc đẩy tiến độ

Trước tình hình khó khăn hiện tại, ông Doan đã kiến nghị cần đơn giản hóa thủ tục hành chính. Cần rà soát và ban hành quy trình xét duyệt gọn nhẹ, loại bỏ các bước trùng lặp, đồng thời ưu tiên số hóa và ứng dụng công nghệ trong việc tiếp nhận và xử lý hồ sơ.

Ông cũng đề xuất thành lập tổ công tác liên ngành tại địa phương để hỗ trợ người dân trong việc làm hồ sơ và xác minh điều kiện thụ hưởng, nhằm tránh tình trạng đùn đẩy trách nhiệm giữa các cơ quan.

Đồng thời, việc truyền thông về chính sách nhà ở xã hội cũng cần được đẩy mạnh để người lao động hiểu rõ quyền lợi và chủ động tham gia.

“Chúng tôi hy vọng sẽ nhận được sự hỗ trợ từ các cơ quan quản lý để chính sách nhà ở xã hội thực sự đến được với những người cần, đúng thời điểm và đúng đối tượng,” ông Doan nhấn mạnh.

Nhà ở xã hội là mong ước của nhiều công nhân lao động. Ảnh: BTC

Liên quan đến vấn đề này, ông Hà Quang Hưng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản, cho biết Bộ Xây dựng đã xác định 5 nhóm nhiệm vụ trọng tâm để tháo gỡ khó khăn và tạo ra đột phá trong phát triển nhà ở xã hội.

Bộ sẽ phối hợp với Quốc hội để hoàn thiện và thông qua Nghị quyết về cơ chế đặc thù, đồng thời xây dựng Nghị định hướng dẫn thực hiện Nghị quyết, dự kiến ban hành vào tháng 7-2025. Công tác tuyên truyền và tập huấn cũng sẽ được đẩy mạnh để phổ biến chính sách đến các địa phương và doanh nghiệp.

“Phát triển nhà ở xã hội không chỉ là một bài toán xây dựng, mà còn là một nhiệm vụ chính trị và trách nhiệm an sinh xã hội của Chính phủ đối với người dân. Với sự quyết tâm và phối hợp chặt chẽ từ Trung ương đến địa phương, cùng sự đồng hành của doanh nghiệp và người dân, chúng ta hoàn toàn có thể tin tưởng vào khả năng đạt được mục tiêu 1 triệu căn nhà ở xã hội vào năm 2030,” ông Hưng khẳng định.

Theo Luật Nhà ở có hiệu lực từ tháng 8-2024, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam sẽ là cơ quan chủ quản, có trách nhiệm đầu tư xây dựng các dự án nhà ở xã hội cho công nhân thuê bằng nguồn tài chính công đoàn.

Ông Lê Văn Nghĩa, Trưởng ban Quản lý thiết chế Công đoàn, cho biết để mở rộng nguồn cung, Tổng Liên đoàn đã giao Ban Quản lý dự án thiết chế Công đoàn làm chủ đầu tư, triển khai kế hoạch xây dựng nhà ở xã hội cho công nhân trên toàn quốc theo lộ trình ba giai đoạn.

“Trong giai đoạn đầu tiên (2024 – 2025), chúng tôi dự kiến triển khai đầu tư khu nhà ở tại Tiền Giang, Bến Tre, Bắc Ninh và Bắc Giang. Dự kiến vào cuối tháng 7-2025 sẽ khởi công dự án nhà ở xã hội cho công nhân tại Tiền Giang với quy mô 450 căn hộ. Các dự án tại Bến Tre, Bắc Ninh và Bắc Giang hiện đang trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư và dự kiến sẽ được phê duyệt vào tháng 6-2025,” ông Nghĩa cho biết.

Ông Hà Quang Hưng – Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản. Ảnh: Hải Nguyễn

Trong giai đoạn 2026-2030, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam sẽ tiếp tục rà soát tại các tỉnh, thành phố có đông công nhân và phối hợp với các địa phương để có quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội. Ông Nghĩa cũng cho biết, trong quá trình xây dựng Dự thảo Nghị quyết thí điểm về chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội, Tổng Liên đoàn sẽ tham gia tích cực để rút ngắn thời gian đấu thầu.