Phân quyền đất đai hai cấp: Đúng người, đúng việc, nâng cao hiệu quả từ cơ sở

Trong bối cảnh hiện nay, việc phân quyền trong lĩnh vực đất đai đang trở thành một trong những vấn đề nóng bỏng, thu hút sự quan tâm của nhiều người dân và doanh nghiệp. Ngày 12-6, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 151/2025/NĐ-CP, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc phân định thẩm quyền quản lý đất đai, nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người dân và doanh nghiệp trong việc thực hiện các thủ tục liên quan đến đất đai.

Nghị định này không chỉ cụ thể hóa các quy định trong Luật Đất đai năm 2024 mà còn chuyển giao nhiều thẩm quyền từ cấp huyện xuống cấp xã, tạo ra một hệ thống quản lý đất đai hiệu quả hơn. Điều này giúp cho các quyết định liên quan đến đất đai được thực hiện nhanh chóng và chính xác hơn, từ đó nâng cao sự hài lòng của người dân.

Phân cấp mạnh mẽ cho cấp xã
Theo Nghị định số 151/2025/NĐ-CP, nhiều thẩm quyền quản lý đất đai đã được điều chỉnh, giúp cho quy trình trở nên gọn nhẹ và dễ dàng hơn. Các thủ tục hành chính trước đây thuộc thẩm quyền của cấp huyện giờ đây đã được chuyển giao cho cấp xã. Ví dụ, việc phê duyệt phương án sử dụng đất nông nghiệp, quyết định thu hồi đất trong các trường hợp cụ thể, hay cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đều được thực hiện tại cấp xã. Điều này không chỉ giúp giảm tải cho cấp huyện mà còn tạo điều kiện cho người dân tiếp cận dịch vụ nhanh chóng hơn.

Ngoài ra, Chủ tịch UBND cấp xã sẽ đảm nhận nhiều nhiệm vụ quan trọng như thành lập hội đồng bồi thường, hỗ trợ tái định cư cho từng dự án, quyết định kiểm đếm và cưỡng chế thu hồi đất. Điều này cho thấy sự tin tưởng của Chính phủ vào khả năng quản lý của chính quyền cấp xã, đồng thời cũng tạo ra một môi trường làm việc gần gũi và thân thiện hơn với người dân.

Nghị định này cũng quy định rõ ràng về việc chuyển giao thẩm quyền cho cấp xã, từ việc thành lập hội đồng thẩm định giá đất đến phê duyệt phương án bồi thường. Điều này không chỉ giúp cho các cơ quan quản lý đất đai cấp xã có thêm quyền hạn mà còn tạo ra một quy trình làm việc hiệu quả hơn, giúp người dân dễ dàng hơn trong việc thực hiện các thủ tục liên quan đến đất đai.

Ngoài ra, việc quy định nhiều trình tự, thủ tục cho UBND cấp xã trực tiếp giải quyết cũng là một tín hiệu tích cực, cho thấy sự quyết tâm của Chính phủ trong việc cải cách hành chính, giảm thiểu thủ tục rườm rà cho người dân.

Cơ hội và thách thức khi “gần dân, sát việc”
Việc điều chỉnh phân cấp không chỉ làm rõ vai trò của từng cấp chính quyền mà còn giúp rút ngắn quy trình, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp. Tuy nhiên, trong những vấn đề nhạy cảm như cưỡng chế thu hồi đất hay giải quyết tranh chấp, cần có sự hỗ trợ từ cấp cao hơn để đảm bảo hiệu quả trong việc triển khai các dự án.

Việc mở rộng quyền hạn cho cấp xã sẽ giúp chính quyền cơ sở chủ động hơn trong việc xử lý tình huống, đồng thời tăng cường sự giám sát của người dân đối với hoạt động quản lý đất đai. Tuy nhiên, để thực hiện được điều này, đội ngũ nhân lực cấp xã cần được đào tạo và sắp xếp hợp lý.

Để mô hình chính quyền hai cấp hoạt động hiệu quả, cần có cơ chế kiểm tra, giám sát chặt chẽ, đồng thời tăng cường năng lực cho cán bộ. Điều này sẽ giúp người dân yên tâm hơn khi thực hiện các thủ tục liên quan đến đất đai.

Cuối cùng, mô hình chính quyền hai cấp với sự phân quyền sâu rộng trong lĩnh vực đất đai không chỉ giúp giảm thủ tục, rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ mà còn thể hiện tinh thần cải cách của Luật Đất đai năm 2024. Ngay sau khi Nghị định số 151/2025/NĐ-CP có hiệu lực, các cơ quan chức năng sẽ phối hợp với chính quyền cấp cơ sở để đẩy mạnh tuyên truyền và đào tạo, nhằm đảm bảo việc thực thi phân cấp diễn ra thuận lợi và hiệu quả.

Phó Chủ tịch UBND thị xã Sơn Tây Lê Đại Thăng: Không làm gián đoạn quyền lợi người dân

Việc quy định chi tiết các điều khoản chuyển tiếp trong Nghị định số 151/2025/NĐ-CP là rất cần thiết, giúp các địa phương chủ động xử lý những hồ sơ còn dang dở trước khi mô hình chính quyền hai cấp chính thức vận hành. Điều này không chỉ tránh tình trạng gián đoạn trong tổ chức thực hiện mà còn tạo cơ sở pháp lý rõ ràng cho chính quyền cấp xã thực hiện thủ tục về đất đai một cách thuận lợi.

Phó Chủ tịch UBND huyện Phú Xuyên Nguyễn Trọng Vĩnh: Dữ liệu đất đai phải liên thông

Để mô hình chính quyền hai cấp hoạt động hiệu quả, cần phải hoàn thiện hệ thống văn bản hướng dẫn thi hành Luật Đất đai năm 2024. Một trong những nội dung quan trọng là bảo đảm phân quyền rõ ràng đi liền với đào tạo cho đội ngũ cán bộ cấp xã. Việc đồng bộ hệ thống phần mềm và cơ sở dữ liệu đất đai giữa các cấp cũng là một yêu cầu cấp thiết, nhằm tránh tình trạng chồng chéo và đảm bảo quy trình xử lý thủ tục được liên thông.

Trưởng thôn Mít Mái, xã Yên Bài (huyện Ba Vì) Phùng Văn Long: Giải quyết thủ tục đất đai nhanh gọn, rõ ràng

Trưởng thôn Mít Mái, xã Yên Bài (huyện Ba Vì) Phùng Văn Long chia sẻ rằng, trước đây, việc thực hiện các thủ tục liên quan đến đất đai thường gặp nhiều khó khăn và phiền hà. Tuy nhiên, ông hy vọng rằng mô hình chính quyền hai cấp sẽ giúp giải quyết các thủ tục này một cách nhanh chóng và hiệu quả hơn. Để đạt được điều này, cần có quy định rõ ràng về thời hạn giải quyết thủ tục và cơ chế giám sát để đảm bảo quyền lợi của người dân.