TP Hồ Chí Minh: Nguy cơ chậm tiến độ khởi công tuyến metro số 2

Tuyến metro số 2 (Bến Thành – Tham Lương) đang đối mặt với khả năng không thể khởi công vào cuối năm 2025, điều này gây lo ngại cho nhiều người dân thành phố. Ảnh: M.Tuấn

UBND thành phố Hồ Chí Minh đã đặt ra kế hoạch khởi công cho dự án xây dựng tuyến metro số 2 vào cuối năm 2025. Tuy nhiên, theo thông tin từ Ban Quản lý Đường sắt đô thị thành phố Hồ Chí Minh (MAUR), nhiều công việc quan trọng liên quan đến dự án đang bị chậm trễ.

Cụ thể, việc điều chỉnh khối lượng và giá gói thầu của một số hợp đồng tư vấn trong dự án lẽ ra phải hoàn tất vào ngày 22-3-2025, nhưng đến nay vẫn chưa hoàn thành, trễ hơn 2 tháng so với thời hạn đã được giao.

Hơn nữa, các thủ tục phê duyệt bổ sung cho kế hoạch lựa chọn nhà thầu cũng đang gặp khó khăn, bao gồm các công việc như tư vấn lập báo cáo nghiên cứu khả thi điều chỉnh và thiết kế kỹ thuật tổng thể. Tất cả đều chưa đạt yêu cầu theo thời gian đã định.

Đồng thời, việc xây dựng và trình đề xuất các cơ chế đặc thù theo Nghị quyết 188 của Quốc hội cũng chưa hoàn tất, mặc dù đây là một phần quan trọng trong lộ trình triển khai dự án.

MAUR đã báo cáo tình hình này lên UBND thành phố và đang chờ phản hồi từ Sở Tài chính và Sở Xây dựng để có thể tổng hợp và tham mưu cho UBND có những chỉ đạo kịp thời.

Thêm vào đó, một vấn đề lớn khác là việc chưa hoàn tất thủ tục dừng sử dụng nguồn vốn ODA và vốn vay ưu đãi từ nước ngoài. Các khoản vay từ ba đối tác lớn đã hết hạn do tiến độ dự án kéo dài quá lâu.

Trong bối cảnh này, thành phố cần nhanh chóng thực hiện các thủ tục điều chỉnh để chuyển sang sử dụng nguồn vốn đầu tư công trong nước, nhằm đảm bảo tuân thủ Nghị quyết 188 của Quốc hội.

Theo lộ trình hiện tại, các mốc tiến độ quan trọng trong năm 2025 bao gồm: hoàn thành khảo sát và thiết kế tổng thể vào tháng 6; thẩm định báo cáo nghiên cứu tiền khả thi vào tháng 8; trình phê duyệt vào tháng 9; lựa chọn nhà thầu vào tháng 10 và khởi công vào tháng 12. Tuy nhiên, với tình hình hiện tại, nguy cơ trễ tiến độ là rất cao.

Tuyến metro số 2 có vai trò chiến lược trong hệ thống giao thông đô thị của thành phố Hồ Chí Minh, giúp giảm tải cho hạ tầng giao thông đường bộ và cải thiện tình hình giao thông tại các tuyến đường huyết mạch.

Hiện tại, tỷ lệ bàn giao mặt bằng cho tuyến metro số 2 đã đạt 100%, với 585/585 trường hợp được hoàn tất.

Tuyến metro này có chiều dài hơn 11km, đi qua 6 quận: 1, 3, 10, 12, Tân Bình và Tân Phú, kết nối khu vực trung tâm thành phố với hướng Tây Bắc.

Dự án đã được phê duyệt từ năm 2010 với tổng mức đầu tư ban đầu khoảng 1,3 tỷ USD, nhưng sau khi điều chỉnh vào năm 2019, tổng vốn đã tăng lên hơn 2 tỷ USD.

Đây là tuyến đường sắt đô thị thứ hai của thành phố, sau tuyến metro số 1 đã được đưa vào khai thác từ cuối năm 2024.

Tháng 2 vừa qua, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 188 cho phép thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù nhằm phát triển hệ thống đường sắt đô thị tại Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh. Dựa trên đó, thành phố Hồ Chí Minh sẽ đầu tư đồng loạt 7 tuyến metro dài 355km từ nay đến năm 2035, với mục tiêu đáp ứng 40 – 50% nhu cầu đi lại của người dân bằng phương tiện công cộng. Tuyến metro số 2 sẽ là tuyến đầu tiên áp dụng các cơ chế đặc biệt này.