Vùng phát thải thấp: Hành trình hướng tới không khí trong lành cho đô thị

Ô nhiễm không khí đang trở thành một trong những vấn đề nghiêm trọng nhất mà các đô thị trên toàn cầu phải đối mặt. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, hàng triệu người mỗi năm phải chịu đựng những hậu quả nghiêm trọng từ ô nhiễm không khí, dẫn đến nhiều căn bệnh nguy hiểm. Trong bối cảnh này, nhiều thành phố đang nỗ lực tìm kiếm giải pháp để cải thiện chất lượng không khí, trong đó có việc thiết lập các vùng phát thải thấp.

Thực trạng ô nhiễm không khí tại các đô thị

Dữ liệu từ Ngân hàng Thế giới cho thấy, hiện nay hơn một nửa dân số thế giới sống tại các thành phố, và con số này dự kiến sẽ tăng lên gấp đôi vào năm 2050. Đáng chú ý, nhiều thành phố đang phải đối mặt với mức độ ô nhiễm không khí cao gấp nhiều lần so với tiêu chuẩn an toàn của WHO, khiến cho sức khỏe của người dân bị đe dọa nghiêm trọng.

Hình ảnh ô nhiễm không khí tại New Delhi, Ấn Độ. Ảnh: Tân Hoa xã

Giải pháp từ các vùng phát thải thấp

Để đối phó với tình trạng này, nhiều thành phố đã triển khai các khu vực phát thải thấp (LEZ) nhằm hạn chế số lượng phương tiện giao thông gây ô nhiễm. Những khu vực này được xác định rõ ràng và có quy định nghiêm ngặt về khí thải, giúp cải thiện chất lượng không khí tại địa phương.

Các thành phố châu Âu đã đi đầu trong việc áp dụng LEZ, còn được gọi là vùng không khí sạch hoặc vùng phát thải có lợi. Những quy định này thường dựa trên tiêu chuẩn khí thải Euro, yêu cầu các phương tiện phải đạt tiêu chuẩn mới được phép lưu thông.

Vùng không phát thải: Một bước tiến xa hơn

Vùng không phát thải (ZEZ) là một khái niệm tiên tiến hơn, chỉ cho phép các phương tiện không phát thải như xe điện hoặc xe chạy bằng pin nhiên liệu hydro lưu thông. Mục tiêu của ZEZ không chỉ là giảm thiểu ô nhiễm mà còn thúc đẩy việc sử dụng các phương tiện giao thông bền vững, góp phần vào quá trình khử carbon đô thị.

London, Anh, là một trong những thành phố tiên phong trong việc thiết lập vùng phát thải siêu thấp. Ảnh: Tân Hoa xã

Lợi ích sức khỏe từ các vùng phát thải thấp

Nghiên cứu từ Đại học Hoàng gia London cho thấy, việc triển khai LEZ đã giúp giảm tỷ lệ mắc các bệnh liên quan đến ô nhiễm không khí, đặc biệt là các bệnh tim mạch. Những người cao tuổi là nhóm được hưởng lợi nhiều nhất từ những cải thiện này, nhờ vào việc giảm thiểu ô nhiễm không khí.

Rosemary Chamberlain, một thành viên trong nhóm nghiên cứu, nhấn mạnh rằng LEZ có thể mang lại những lợi ích sức khỏe rõ rệt cho cộng đồng.

Chương trình “Breathe Cities” và những nỗ lực toàn cầu

C40, một liên minh toàn cầu về làm sạch không khí, đã khởi động chương trình “Breathe Cities” nhằm hỗ trợ các thành phố trong việc giảm thiểu ô nhiễm không khí. Chương trình này không chỉ nâng cao nhận thức mà còn cung cấp hỗ trợ kỹ thuật cho các đô thị.

Vùng phát thải siêu thấp tại London đã giúp giảm đáng kể lượng khí thải nitơ điôxít và khí CO2, mang lại lợi ích cho hàng triệu người dân sống tại đây.

Các vùng phát thải thấp đang được triển khai rộng rãi trên toàn cầu. Ảnh: Tân Hoa xã

Triển vọng tương lai cho các vùng phát thải thấp

Quá trình triển khai LEZ và ZEZ đang diễn ra mạnh mẽ, đặc biệt tại châu Âu, với dự kiến số lượng LEZ sẽ vượt mốc 500 vào năm 2025. Các quốc gia thành viên EU đang thiết lập các khuôn khổ quốc gia để thúc đẩy việc áp dụng các vùng phát thải thấp.

Hà Lan, Pháp và Tây Ban Nha là những ví dụ điển hình về việc áp dụng các quy định nghiêm ngặt nhằm cải thiện chất lượng không khí tại các thành phố lớn.

Không chỉ châu Âu, các thành phố như Thâm Quyến (Trung Quốc) và Guadalajara (Mexico) cũng đang tích cực triển khai các giải pháp tương tự, thể hiện cam kết toàn cầu trong việc giảm thiểu ô nhiễm không khí.

Điểm chung của các kế hoạch này là việc triển khai theo từng giai đoạn, giúp người dân và doanh nghiệp có thời gian thích nghi, đồng thời tạo điều kiện cho chính quyền phát triển cơ sở hạ tầng cần thiết.

(Theo World Economic Forum, The Guardian, WHO)